Anh Đặng Đình Mạnh cho rằng ít có nền văn hóa ẩm thực nào trên thế giới lại có những đặc trưng như ẩm thực Việt. Một nền văn hóa ẩm thực Việt giàu bản sắc không thể nhầm lẫn được với những đặc trưng như: Tính đa dạng; Đậm đà hương vị; Tổng hòa nhiều vị; Tinh cân bằng; Tính cộng đồng; Sự hiếu khách...
Anh Mạnh phân tích: Việt Nam có 54 dân tộc anh em, đất nước được chia làm 3 miền Bắc Trung Nam. Mỗi dân tộc, mỗi vùng miền lại có nhiều món ăn đặc trưng khác nhau đây là chất liệu để tạo nên tính phong phú, đa dạng của ẩm thực Việt; Đậm đà hương vị: người Việt có thói quen ăn khá mặn, đặc biệt là người dân miền Trung, do đó các món ăn đều rất đậm đà, không nhạt như khi ăn các món phương Tây; Tổng hòa nhiều vị: Mỗi món ăn của người Việt Nam từ xưa đều có khá nhiều vị, nhiều món còn có đầy đủ các vị chua, cay, mặn, ngọt, béo; Cân bằng: các món ăn của người Việt thường quan tâm đến sự phù hợp giữa các hương vị, có khi món ăn phải có các nguyên liệu sao cho cân bằng âm dương mới được; Tính cộng đồng: nét đặc trưng này rất dễ nhận ra, trong những bữa cơm của người Việt từ xưa và đến cả ngày nay thì chỉ dùng riêng bát cơm, còn lại các món ăn, nước chấm đều bày chung trong một bát/đĩa; Hiếu khách: Những người ngoại quốc đến Việt Nam khi được tham gia vào mâm cơm gia đình đều khá ngạc nhiên vì mọi người thường sẽ có lời mời trước rồi mới ăn cơm. Nhưng điều này, rất cần được giáo dục, truyền dạy cho thế hệ trẻ hôm nay và mai sau để nhận thức được cái hay, cái đẹp trong văn hóa ẩm thực Việt để gia sức bảo tồn và phát huy.
“Chúng ta tự hào là một trong những là cái nôi của nền văn minh lúa nước và hạt gạo từ những cánh đồng lúa nước đó đã đi cùng dân tộc qua những thăng trầm lịch sử. Ẩm thực vì lẽ đó có nhiều ảnh hưởng. “Gạo là nguyên liệu chính và ăn bằng đũa”. Trong bữa ăn, mọi người chia sẻ các món ăn với nhau, ngồi quây quần theo một vòng tròn, khác với văn hóa phương Tây, mỗi người dùng một đĩa riêng. Ẩm thực Việt Nam còn đạt đến “sự cân bằng âm dương, tâm thân, hài hòa giữa khí vị và gia vị” và đặc biệt là người Việt luôn sống hài hòa gần gũi với thiên nhiên…”, anh Mạnh cho biết thêm.
Đi sâu vào nghiên cứu văn hóa ẩm thực Việt, anh Đặng Đình Mạnh nhận ra, văn hóa ẩm thực của của Việt được thể hiện rõ nét nhất trong mâm cỗ ngày Tết. Mâm cổ ngày Tết chứa đựng những giá trị rất thiêng liêng. Nó gợi nhớ trong những người lớn về những cái Tết đã qua và gieo những niềm hào hức cho con trẻ về những hy vọng phía trước.
Đồng thời, trước khi các các tôn giáo tín ngưỡng từ nước ngoài du nhập thì người Việt chúng ta có phong tục thờ thần linh thổ địa, gia tiên, các anh hùng dân tộc, các bậc tiền bối đi trước. Chính vì vậy, trên mâm cỗ ngày Tết của người Việt là những món ăn thấm đẫm tinh hoa ẩm thực Việt. Đó không chỉ là những thức ăn giàu chất dinh dưỡng, kết tinh những giá trị lao động, mà trong mỗi món ăn là những câu chuyện văn hóa, những thông điệp nhân sinh quan rất cần cho cuộc sống.
